Πολλές φορές μου λέτε ότι ο μεταβολισμός σας είναι πιο αργός σε σχέση με άλλους ανθρώπους επειδή είστε κοντοί ή πολύ ψηλοί, μεγάλοι σε ηλικία ή πολύ μικροί.
Ας δούμε όμως τι συμβαίνει πραγματικά.
Ο μεταβολισμός περιλαμβάνει όλες τις βιοχημικές διαδικασίες, που εμπλέκονται στην παραγωγή και στην απελευθέρωση ενέργειας (στην μετατροπή της ενέργειας που υπάρχει στις τροφές). Διακρίνεται σε δύο σκέλη, τον καταβολισμό και τον αναβολισμό. Ο καταβολισμός αποδίδει ενέργεια ενώ ο αναβολισμός απορροφά ενέργεια. Σημαντικός παράγοντας όμως για όλα αυτά είναι η τροφή. Σκέψου ένα αυτοκίνητο. Για να διανύσει μερικά χιλιόμετρα, χρειάζεται βενζίνη. Χωρίς αυτή, σταματάει στα μισά του δρόμου. Έτσι γίνεται και με τον μεταβολισμό του ανθρώπου. Αν δεν υπάρχει καύσιμο (τροφή), η απόδοση του μειώνεται.
Για έναν υγιή ενήλικα, ο βασικός μεταβολισμός είναι περίπου 1200 έως 1600 θερμίδες την ημέρα. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορούν να μειώσουν τον αριθμό θερμίδων που καίει το σώμα σου στη λειτουργία «συντήρησης» ή επιβραδύνουν τον μεταβολισμό σου.
1. Απότομη μείωση βάρους.
Όσο μικρότερο είναι το σώμα κάποιου, τόσο λιγότερες θερμίδες χρειάζεται καθημερινά. Άρα αν βγεις με την φίλη σου που είναι πιο ψηλή απο σένα και φάτε την ίδια ποσότητα φαγητού, μάντεψε ποια θα είναι αυτή που θα ξυπνήσει με λίγο μεγαλύτερο νούμερο στην ζυγαριά την επόμενη ημέρα. (μην αγχώνεσαι, δεν είναι πραγματικά κιλά. Δεν μπορείς να πάρεις ενα κιλό σε ένα βράδυ).
2. Αυστηρή δίαιτα- Υπερβολικός περιορισμός θερμίδων.
Ο υπερβολικά μεγάλος περιορισμός θερμίδων, για περισσότερο από μερικές ημέρες, μπορεί επίσης να επηρεάσει τον μεταβολισμό σου και αυτό δεν συνοδεύεται αναγκαστικά με απώλεια βάρους. Μπορεί να τον οδηγήσει στο φαινόμενο plateau, τη σταθεροποίηση του βάρους για λόγους αυτοδιατήρησης των επιπέδων υγείας του οργανισμού. Ο οργανισμός μας βρίσκεται σε κατάσταση SOS επειδή πιστεύει πως δεν θα λάβει τροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα και αποθηκεύει την ενέργεια σαν λίπος "για ώρα ανάγκης".
3. Απώλεια μυϊκού ιστού.
Ο μυϊκός ιστός είναι ο πιο μεταβολικά ενεργός από τα οστά και το λίπος. Έτσι, όταν χάσεις μυϊκό ιστό, ο μεταβολισμός σου αδυνατίζει (επιβραδύνεται) και δυστυχώς, όχι εσύ. Αυτό παρατηρείται κυρίως με την γρήγορη απώλεια βάρους (χημικές δίαιτες, δίαιτες τύπου κέτο) όπου μπορεί να χάσεις πολύ μυϊκό ιστό εκτός από λίπος.
4. «Μεγαλώνω»
Έχουμε επίσης την τάση να χάνουμε μυϊκό ιστό (muscle mass) ή και η ποιότητα τους (muscle quality) να έχει φθίνουσα πορεία, καθώς γερνάμε, γεγονός που οδηγεί σε βραδύτερο μεταβολισμό. Ως αποτέλεσμα, γενικά χρειάζονται λιγότερες θερμίδες με το πέρασμα του χρόνου.
Συμπερασματικά, δεν μπορείς να τρως τις ίδιες ποσότητες φαγητού σε σχέση με το παρελθόν και δεν μπορείς να τρως τις ίδιες ποσότητες φαγητού με τους φίλους σου και να παραπονιέσαι ότι "αυτοί τρώνε και δεν παχαίνουν". Μην κάνεις εξαντλητική δίαιτα επειδή πλησιάζει το καλοκαίρι και μην παραλύπτεις γεύματα. Κάνε 5-6 μικρά γεύματα, με φρούτα ή ξηρούς καρπούς για σνακ και συνδυάζοντας το μεσημεριανό σου και το βραδινό σου με ένα μπολ σαλάτα.
Καλή επιτυχία.
Τάνια Λ.
ISSA Certified Personal Trainer
ISSA Certified Nutritionist.